Toen Foppe-Jan de Meer begon bij de KSI was het grasveld net afgegraven en waren de graafmachines nog bezig. Foppe-Jan nam het personeel aan en was verantwoordelijk voor alle zaken die niet bouw-gerelateerd zijn. Kiezen voor heftrucs, de bedrijfsvoering bedenken, maar ook: wat voor kookplaat komt er in de kantine? Zelfs over de kleur van de keukenkastjes moest een keuze gemaakt worden. ‘Dat heb ik thuis maar even gevraagd.’
Foppe-Jan: ‘Ik ben een coachende leider. Ik ben er heel erg voor om mensen verantwoordelijkheid te geven en binnen kaders te laten werken. Op die manier hebben we het opgezet dat is best goed gelukt.’
Vandaag de dag draait de KSI Heerenveen met nagenoeg hetzelfde team als bij de opening in 2018. Foppe-Jan zorgt ervoor dat er iets bijgeleerd kan worden en dat zijn mensen door kunnen groeien waar mogelijk. Dat loont: werknemers tonen initiatief en verantwoordelijkheid, er is een laag ziekteverzuim en door steeds meer uptime gaat de productie tegen de verwachting van de leverancier van de installatie steeds weer omhoog.
‘Het duurt het langst op deze manier maar we komen wel heel gedegen vooruit. Het is een democratie. Als ik een beslissing neem dan kunnen mensen aan mijn bureau komen staan om te vragen: maar heb je daar al aan gedacht? Dan komt het toch voor dat ik mijn visie daarop aanpas en dan bedank ik ze daar ook voor.’
Toch is niet alles bespreekbaar: wie zich niet aan de fatsoensnormen houdt, bijvoorbeeld door anderen te discrimineren of lastig te vallen is niet welkom bij de KSI.
‘Ik ben een techneut in hart en nieren maar ik ben veel trotser op mijn mensen en de bijzondere dingen die ze bedenken dan op die installatie. Als mensen hun bladblazer van thuis meenemen om hier iets te proberen dan word ik helemaal blij’
De KSI Heerenveen sorteert zowel brongescheiden als nagescheiden PMD. Dat gebeurt in dezelfde installatie, waarvan de instellingen worden aangepast. De KSI draait dag en nacht en switcht twee keer per week tussen bron- en nascheiding.
Nascheiding
PMD dat is nagescheiden uit het restafval is al een keer door een scheidingsfabriek geweest en is ook in aanraking geweest met ander huisvuil. Nagescheiden PMD is homogener en grijzer, maar ook smeriger. Er is veel minder risico op grote stoorstoffen waardoor de installatie iets sneller kan draaien. ‘De stoeptegels en de verrassingen zitten er niet in.’
Bronscheiding
Die verassingen zitten bij de bronscheiding. Brongescheiden PMD is schoner maar gevarieerder. Vliegengordijnen, touwen, zwembadjes en straks alle afgedankte kerstverlichting kunnen storingen veroorzaken in het sorteerproces. Daarom draait de installatie bij bronscheiding iets langzamer.
‘De afzuiging voor de folies staat bij de bronscheiding harder omdat daar veel goede folie inzit en weinig klein grut. Bij nascheiding heb je heel veel kleine stukjes en dat gaat dan allemaal mee.‘
De gesorteerde stromen bron- en nascheiding komen na de sortering weer bij elkaar en worden samen gebaald. ‘In sommige fracties is de bronscheiding iets beter omdat het schoner is, in andere materialen is de nascheiding weer wat beter maar ze zijn allebei op norm, dat is het uitgangspunt.’
Sorteerders staan aan de sorteerlijn en halen de verpakkingen of stoorstoffen die niet op die lijn thuishoren en die de machine gemist heeft er met de hand uit. Dat kan eentonig werk zijn, en daarom wisselen de sorteerders regelmatig van lijn. Ook zijn er sorteerders die andere taken op zich hebben genomen of met hulp van de KSI bijvoorbeeld een heftruckcertificaat hebben gehaald en nu breder inzetbaar zijn. Zo blijft het werk zo gevarieerd mogelijk.
‘De PP-stroom is technisch de moeilijkste stroom voor de sorteerders omdat daar veel variatie in zit en er gaat ook veel over de band. De Becelbakjes, de Griekse yoghurt en dat soort dingen en ook de dekseltjes. Het is veel en het is allemaal tussen de 10 en 15 cm groot dus het ligt best wel vol.’
Toch is de moeilijke PP-fractie geenszins de minst populaire stroom. Dat is de mix-fractie. ‘Onze machines sorteren de flessen, het aluminium, metalen, drankkartons. Dan blijft er nog wat over waar de machine niet uitkomt, maar het is wel kunststof. Die machines zijn zo afgesteld dat het bij twijfel naar de mix gaat. Het is zoveel dat onze sorteerders zeggen: ik doe mijn best maar echt goed wordt het nooit. Het lukt wel om het op norm te krijgen maar alle stoorstoffen eruit halen lukt niet. Dat geeft een onvoldaan gevoel.’
Een nieuwe collega
‘Op de plek waar de kitkokers eruit worden gehaald hebben we een robot met twee armpjes. Er moet nog een voetbal met een gezichtje op en dan is het echt net een mannetje. We hebben nu een prijsvraag in de kantine hangen voor de naam van de robot. Als je ziet wat voor namen daarop staan dan zie je dat niet iedereen even blij is met de komst van de robot.’
De robot heeft een camera waarmee hij kan zien wat er niet in de fractie thuishoort en haalt dat eruit. Klinkt eenvoudig, is het niet: ‘Het probleem is dat die robot helemaal niks weet. Die moet in zijn database zien: dit is een bekertje. We hebben per product wel 25 foto’s nodig want als dat bekertje een andere kleur heeft of verfrommeld is herkent hij het niet.
‘De robot is soms heel klungelig en daar lachen we ook om. Het gaat stap voor stap beter maar het proces duurt langer dan verwacht. De sorteerder staat nu een beetje in het hoekje want de robot staat op zijn plek en de sorteerder staat ernaast op een provisorische plek en dat duurt eigenlijk wat te lang. Toch hebben we er vertrouwen in dat de robot wel gaat doen wat we willen.
‘Wij hebben er heel bewust voor gekozen om het op een eindstroom te doen die heel goed gedefinieerd is en waar heel duidelijk is wat eruit moet. Dan zie ik een grote kans van slagen. Maar op de PP-fractie ligt het materiaal meer op elkaar. Een sorteerder gooit een hoopje over de kop om te zien wat eronder ligt. Dat gaat die robot natuurlijk niet doen, die heeft geen intuïtie.’
Onder leiding van Foppe-Jan kiest de KSI ervoor om zelf dingen uit te zoeken om de kwaliteit te verbeteren en de uptime te blijven vergroten, ook voorbij de behaalde norm. ‘Alles wat wij doen is onderbouwd met analyses en massabalans. Wij wegen alles en wij meten veel.’
In november is de KSI gestat met een camerasysteem gekoppeld aan een dashboard dat, eenmaal ingelezen, real time inzicht geeft in de stromen en stoorstoffen.
‘Wij weten dat we op sommige lijnen iets sneller kunnen draaien maar nu moeten we handmatig een monster nemen en dat duurt te lang. Als het lukt om die data online te krijgen, dat zou het ultieme zijn.’ Foppe-Jan lacht: ‘daarna wordt het saai’.
De camera begint strakst met het residu in beeld te brengen om verbeteringsmogelijkheden te kunnen onderbouwen.
‘Waar doen we het voor? We willen maximaal bijdragen aan de circulaire economie en misschien wel voor de moraal.’
